Hvernig gróffóður framleiðir þú í sumar? Hvernig fóður notar þú næsta vetur?

Gróffóður er af mismunandi gæðum eftir því hvar það er ræktað, hvaða tegundir eru notaðar, hver sláttutíminn er o. fl. Mikilvægt er að gera sér grein fyrir því hvað gróffóðrið sem á að nota næsta vetur inniheldur af próteini, orku og steinefnum til þess að geta valið það viðbótarfóður sem passar best og gefur hagkvæmustu fóðrunina. Kostnaður við efnagreiningu gróffóðurs borgar sig mjög fljótt þegar mögulegt er að finna þá fóðursamsetningu sem hentar hverju sinni ef stefnt er að hagkvæmri fóðrun og hámarksafurðum. Þegar gripirnir fá úr fóðrinu öll þau næringarefni sem nauðsynleg eru til framleiðslu þýðir það einfaldlega meiri og betri framleiðsla og heilbrigðari dýr. Það er jafn óhagkvæmt að offóðra eins og það er að vanfóðra skepnurnar. Þár er einnig hægt að nýta niðurstöðurnar úr fóðurefnagreiningunum við að meta áburðarþarfir túnanna.

Hirðingarsýni eða verkuð sýni?
Það er algengt að taka hirðingarsýni en þó eru sífellt fleiri sem velja að taka sýni úr verkuðu fóðri. Hirðingarsýni gefa okkur upplýsingar um fóðrið þegar það er hirt af velli, en sýni af verkuðu fóðri gefa okkur upplýsingar um fóðrið eins og það er gefið. Það á ýmislegt eftir að gerast í verkuninni sem við náum ekki höndum yfir ef tekin eru hirðingarsýni, en þetta á sérstaklega við um votheysverkun og rúllur sem hafa lægra þurrefnisinnihald en 50-60%.

Þegar tekin eru sýni af verkuðu fóðri þarf þaðð að hafa legið í stæðu eða rúllu í 4-6 vikur. Því er mikilvægt að skipuleggja sýnatökuna strax þegar fóðrinu er keyrt heim. Þá er hægt að taka frá þær rúllur sem nota á í sýnatökuna og hafa til hliðar en það auðveldar allt aðgengi að þeim og minnkar príl í rúllustæðum. Þær eru svo gataðar að 4-6 vikum liðnum og gefnar í kjölfarið. Við sýnatökuna er gott að miða við að taka úr a.m.k. 2-3 rúllum/böggum í hvert sýni og gott að miða við að senda eitt sýni úr hverri stæðu.

Hversu mörg sýni þarf að efnagreina?
Það er nauðsynlegt að senda inn sýni sem gefa sem besta yfirsýn yfir það fóður sem fóðra á með komandi vetur. Það er ekki nauðsynlegt að taka sýni úr heyi af öllum túnspildum en góð regla er að senda annars vegar sýni úr heyi af fyrri slætti (hugsanlega flokka í nýræktir og gömul tún) og hins vegar t.d. eitt úr seinni slætti. Þá er rétt að senda verkað sýni úr grænfóðri og ef eitthvað sérstakt einkennir hluta fóðursins sem er til á bænum.

Hafðu samband!
Ráðunautar RML geta hjálpað til við skipulag sýnatökunnar. Hafi bændur spurningar eða vangaveltur um hversu mörg sýni henti hverju sinni er auðvelt að taka upp símann eða senda tölvupóst á fóðurráðunaut sem kemur með góð ráð. Eins geta bændur pantað sýnatöku á heimasíðu RML. Það er mjög til bóta ef búið er að skipuleggja sýnatökuna áður en rúllum er keyrt heim. Seinna í sumar fara ráðunautar um sveitir landsins og taka sýni hjá þeim sem þess hafa óskað og senda til efnagreininga hvort heldur sem er til Landbúnaðarháskólans eða BLGG í Hollandi, allt eftir því sem bóndinn óskar. 

boo/okg