Sauðfjárrækt fréttir

Sauðfjársæðingavertíðin gekk vel í nýliðnum desembermánuði. Veðurfar var hagstætt til flutninga á sæði út um landið en oft hefur ófærð sett strik í reikninginn. Þá fékk hrútakosturinn góðar viðtökur og jukust sæðingar talsvert á milli ára. Útsendir skammtar frá sæðingastöðvunum voru samanlagt 37.297 talsins og fjölgar þeim milli ára um 6.044 skammta. Heldur fleiri skammtar voru sendir út frá Borgarnesi en frá Þorleifskoti þetta árið. Frá Borgarnesi voru sendir út 19.097 skammtar en Þorleifskot 18.200.

Loftslagsvænn landbúnaður er hluti af aðgerðaáætlun stjórnvalda í loftslagsmálum. Markmið verkefnisins er að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og auka kolefnisbindingu. Auglýst er eftir fimmtán þátttakendum, til allt að fimm ára, sem eru í gæðastýrðri sauðfjárrækt og hafa áhuga á að gera loftslagsvæna aðgerðaáætlun fyrir búreksturinn og taka virkan þátt í vegferð landbúnaðarins að loftslagsvænum lausnum.

Þar sem ekki hefur verið hægt að halda hrútafundi með hefðbundnum hætti og fylgja þannig eftir útgáfu hrútaskrár þá er nú í boði kynning á netinu.  Hrútarnir eru kynntir líkt og tíðkast hefur á hrútafundum og gæðum þeirra lýst af ráðunautum RML.  Upptakan býður upp á það að hægt sé að hoppa með einföldum hætti á milli hrúta eða velja úr lista þá hrúta sem menn hafa mestan áhuga á að kynna sér.  Hrútaskráin er komin úr prentun.  Henni verður síðan dreift með mismunandi hætti eftir búnaðarsambandssvæðum.

Vinna við hrútaskrá 2020-2021 stendur nú yfir og stefnt er á útgáfu hennar um miðjan nóvember. Við gerð hennar eru unnin ýmis yfirlit og uppgjöri á dómum hrútlamba undan sæðishrútum í haust er lokið. Það fylgir með þessari frétt.

Um allangt skeið hefur verið hægt að arfgerðagreina kindur til að athuga hversu mikla mótstöðu þær hafa gagnvart riðuveiki. Þannig hafa allir hrútar sem notaðir hafa verið til sæðinga í meira en 20 ár verið greindir. Þá hefur ákveðinn hópur bænda látið greina sína ásetningshrúta árlega. Með þessum hætti geta bændur unnið að því í gegnum kynbætur að minnka tíðini áhættuarfgerðarinnar og auka tíðni lítið næmu arfgerðarinnar í sínum stofni og efla þannig varnir gegn riðuveiki.

Líkt og undanfarin ár þá standa bændum til boða styrkir til framkvæmda á afkvæmarannsóknum á hrútum. Til upprifjunar eru hér reglur fagráðs í sauðfjárrækt um styrkhæfar afkvæmarannsóknir: Að 5 hrútar séu að lágmarki í samanburði og þar af a.m.k. 4 veturgamlir hrútar (fæddir 2019), en styrkurinn er eingöngu greiddur út á veturgamla hrúta. Enda er markmiðið að fá bændur til að meta gæði veturgömlu hrútana sem lambafeður útfrá skiplagðri notkun á þeim.

Nú er lambadómum víðast hvar lokið þetta haustið. Í flestum tilfellum skila dómarnir sér inn í Fjárvís í kjölfar skoðunar. Það eru þó undantekningar á því. Hefur sú vinnuregla tíðkast síðustu ár að bóndinn hafi viku til að skrá dómana inn í kerfið frá því að lambaskoðunin fór fram en eftir þann tíma áskilur RML sér rétt til að skrá dómana inn á kostnað bóndans.

Búið er að uppfæra kynbótamat fyrir frjósemi hjá sauðfé, en gögn frá vorinu 2020 sem búið var að skrá í gagnagrunninn 27. ágúst sl. eru með í útreikning. Uppfært mat er nú aðgengilegt inná skýrsluhaldsgrunninum Fjárvís. Tekinn var saman listi yfir meðalfrjósemi dætra sæðishrúta vorið 2020 sem eiga dætur á fyrsta til fjórða vetri, þ.e. ær fæddar 2016-2019.

Heimsóknir til bænda á vegum RML vegna hauststarfa 2020 verða með breyttu sniði vegna Covid 19. Sóttvarnarteymi RML hefur gefið út leiðbeiningar til starfsmanna og verktaka vegna hauststarfa. Byggja þær leiðbeiningar á tilmælum yfirvalda og sóttvarnarlæknis sem eru aðgengilegar á síðunni covid.is.

Undanfarin tvö ár hefur RML unnið að söfnun og úrvinnslu rekstrargagna frá sauðfjárbúum. Með góðu liðsinni fagráðs í sauðfjárrækt og Framleiðnisjóðs landbúnaðarins höfum við fengið tækifæri til að halda þessu verkefni áfram og bjóðum sauðfjárbændum enn og aftur að ganga til liðs við okkur í þessu mikilvæga verkefni. Ávinningurinn af verkefninu er margvíslegur en fyrst og fremst er þetta eini gagnagrunnurinn sem gefur raunverulega mynd af afkomu sauðfjárbænda og jafnframt eini gagnagrunnurinn sem gefur bændum færi á að sjá hvernig þeir standa rekstrarlega í samanburði við aðra starfsfélaga sína. Verkefnið er bændum að kostnaðarlausu og framlag fagráðs gefur okkur færi á að borga þátttakendum fyrir gögnin sem við fáum til úrvinnslu.